ปัสสาวะเล็ด
การควบคุมการปัสสาวะเป็นการควบคุมตั้งแต่กระเพาะปัสสาวะส่งกระแสประสาทผ่านไขสันหลังขึ้นไปที่สมองและมีการควบคุมให้กลั้นปัสสาวะซึ่งเป็นการควบคุมโดยระบบประสาทอัตโนมัติและระบบประสาทสั่งการ ปัญหาเรื่องการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่อาจแบ่งออกเป็นหลายสาเหตุ อาจกล่าวเป็นสาเหตุหลักๆดังนี้ 1 หูรูดต่างๆอ่อนแรง 2 มุมของคอกระเพาะปัสสาวะผิดปกติ 3 กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะไวเกิน 4 ภาวะผสมกันระหว่างหูรูดและกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะ 5 ติ่งเนื้อท่อปัสสาวะ 6 ความผิดปกติแต่กำเนิด 7 ผลจากยา 8 การติดเชื้อและภาวะอื่นๆ และ 9 ความผิดปกติของการทำงานซึ่งสัมพันธ์ระหว่างทางออก |
ภาวะไอจามกลั้นปัสสาวะไม่อยู่
(STRESS URINARY INCONTINENCE SUI)
สาเหตุเกิดจากแรงดันในช่องท้องสูงเช่นเบ่งนานๆ ไอบ่อยๆ หัวเราะบ่อยๆ ออกกำลังกาย ยกของหนัก เป็นภาวะที่ไม่ได้เกิดจากการปวดปัสสาวะแต่เมื่อมีแรงดันทำให้ปัสสาวะเล็ดออกมาภาวะนี้เกิดจากความผิดปกติของหูรูดท่อปัสสาวะซึ่งไม่สามารถปิดกั้นการไหลของปัสสาวะได้ อาจเกี่ยวพันกับกล้ามเนื้อ เนื้อเยื่อเกี่ยวพันรอบๆท่อปัสสาวะเสียหายอ่อนแรง และมุมกระเพาะปัสสาวะผิดปกติ สำหรับสาเหตุที่มีส่วนในการส่งเสริมการหย่อนคล้อยของผนังช่องคลอดด้านหน้านอกเหนือจากการฉีกขาดแล้วยังเป็นปัจจัยเรื่องวัยทองหรือการขาดฮอร์โมนทำให้ช่องคลอดหรือผนังช่องคลอดด้านหน้าหย่อนคล้อยดังนั้นการปรับความหย่อนคล้อยหรือกระตุ้นให้ผนังช่องคลอดด้านหน้าหดตัวขึ้นทำให้มุมที่โคนกระเพาะปัสสาวะกลับมาอยู่ในองศาเดิมจึงเป็นการรักษาช่องคลอดหย่อนคล้อยได้ด้วย |
การรักษาส่วนใหญ่การมีไอจามปัสสาวะเล็ดมักจะมีการหย่อนคล้อยของผนังช่องคลอดด้านหน้าและมักจะเป็นในผู้ที่มีบุตรมาหลายคนโดยคลอดทางช่องคลอดด้วย นอกจากนั้นมักพบในคนอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไปหรือในภาวะวัยทองดังนั้นการรักษาต้องประเมินว่าไอ้จามปัสสาวะเล็ดนั้นมีความรุนแรงขนาดไหน Stage I: light, urine loss quantity maximally until 10 g/24 hr. Stage II: moderate, urine loss quantity of 11 to 50 g/24 hr. Stage III: heavy, urine loss quantity over 50 g/24 hr. |
กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
(Urge incontinence)
เป็นภาวะที่เมื่อมีการปวดปัสสาวะแล้วจำเป็นจะต้องไปถ่ายปัสสาวะทันทีซึ่งอาจจะมีการถ่ายปัสสาวะเล็ดหรือไม่มีก็ได้ หากปวดปัสสาวะแล้วต้องรีบไปทันทีเป็นนิยามของคำว่ากลั้นปัสสาวะไม่อยู่ สาเหตุยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด อาจอธิบายได้ว่าเกิดจากภาวะกระเพาะปัสสาวะไวเกินหรือการควบคุมการกั้นปัสสาวะจากสมองส่วนบนมีความผิดปกติหรือเป็นโรคทางสมองอื่นๆการวินิจฉัยมักจะเป็นการวินิจฉัยปริมาณน้ำปัสสาวะที่เล็ดรอดออกมา ซึ่งวัดโดยPad Test หรือ Q tip test |
พบว่าในสตรีอายุน้อยมักจะพบ stress in continent เพียงอย่างเดียวในขณะที่อายุมากจะพบมิกซ์คือผสมระหว่างปัสสาวะเล็ดและกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ด้วย Coital incontinence เป็นภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ในระหว่างมีเพศสัมพันธ์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท 1 Leakage on Penetration เป็นภาวะที่มีการปัสสาวะเล็ดในขณะที่สอดใส่องคชาติซึ่งสัมพันธ์กับความผิดปกติของหูรูดของท่อปัสสาวะมักจะพบกับภาวะมดลูกหย่อนหรือกระเพาะปัสสาวะหย่อน โดยไม่มีความรู้สึกอยากถ่ายปัสสาวะ การรักษา คือต้องประเมินว่ามีภาวะอุ้งเชิงกรานหย่อนหรืออวัยวะเล็กด้วยหรือไม่หากมีก็ต้องรักษาไปตามวิธีการของไอจามปัสสาวะเล็ดนั้น 2 Leakage during Orgasm เป็นภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ในช่วงที่ถึงจุดสุดยอดซึ่งเป็นลักษณะที่ทำให้มีกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะหดตัวอย่างรุนแรงจะมีภาวะปวดปัสสาวะร่วมด้วย การรักษา หากในการใช้ชีวิตปกติไม่มีอาการปัสสาวะไวเกินหรือกลั้นปัสสาวะไม่อยู่คงไม่ต้องทำอะไรเนื่องจากเป็นการหดตัวอย่างรุนแรงของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน Overflow in continents คือภาวะการปัสสาวะไม่อยู่ในขณะที่มีปัสสาวะเหลือค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะผู้ป่วยมักมาด้วยอาการปัสสาวะบ่อย ในภาวะนี้คงต้องเริ่มด้วยการตรวจปัสสาวะก่อนว่ามีการติดเชื้อหรือไม่ หากตัดประเด็นเรื่องปัสสาวะติดเชื้อไปแล้วคงต้องมามุ่งหาว่าทางเดินปัสสาวะมีการอุดตันหรือไม่ หากตรวจแล้วไม่มีภาวะทางเดินปัสสาวะอุดตันซึ่งมักจะพบร่วมกับแรงดันปัสสาวะ หรือฉี่ไม่แรงพอเป็นลักษณะฉี่หยด แต่ในกรณีที่ฉี่หรือปัสสาวะแรงพอแรงดีอาจจำเป็นต้องติดตามหาสาเหตุของระบบสมองที่ควบคุมการปัสสาวะหรือสภาวะ multiple sclerosis |